Μια ισορροπημένη διατροφή αποτελεί το ζητούμενο για πολλούς ανθρώπους μιας και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την υγεία αυτού. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και το διαδίκτυο βομβαρδίζουν το κοινό με πληθώρα πληροφοριών για το τι είναι υγιεινό και τι όχι, για το τι μας βοηθά να αδυνατίσουμε και τι όχι. Αυτό που μας ενδιαφέρει όμως σε ένα τρόφιμο είναι μόνο η θερμιδική του αξία ή μήπως και η θρεπτική; Το συνεχώς αυξανόμενο ποσοστό της παχυσαρκίας και ο υψηλός βαθμός σύνδεσης προβλημάτων υγείας με τη διατροφή μας αποδεικνύει περίτρανα ότι το μέτρημα των θερμίδων δεν αρκεί! Η θρεπτική – διατροφική αξία ενός τροφίμου σαφώς και είναι πιο σημαντική. Παρακάτω θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στο εξής ερώτημα:
Ποια είναι η διατροφικά ορθότερη επιλογή προϊόντα ολικής άλεσης, σίκαλης ή πολύσπορα; Μερικές πληροφορίες για τα κάθε είδος θα μας βοηθήσουν να απαντήσουμε στο παραπάνω ερώτημα.
Ο όρος «ολική άλεση» σημαίνει ότι όλα τα μέρη του σπόρου διατηρούνται κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας. Τα δημητριακά ολικής αλέσεως εκτός από το ότι αποτελούν πηγή φυτικών ινών, περιέχουν επίσης και άλλα θρεπτικά συστατικά τα οποία δρουν από κοινού και βοηθούν στην πρόληψη πολλών νοσημάτων. Πιο συγκεκριμένα, το εξωτερικό στρώμα του σπόρου ( ο φλοιός) περιέχει σε υψηλή περιεκτικότητα φυτικές ίνες, βιταμίνες του συμπλέγματος Β (θειαμίνη, νιασίνη, ριβοφλαβίνη, πυριδοξίνη και παντοθενικό οξύ) και μέταλλα (σίδηρος, ψευδάργυρος και χαλκός). Το μέσα στρώμα του σπόρου (εδοσπέρμιο) που αποτελεί το 80% του σπόρου περιέχει υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και μικρές ποσότητες βιταμινών Β. Το τρίτο στρώμα που είναι ο «πυρήνας» ή «έμβρυο» είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά συμπεριλαμβανομένων μεταλλικών στοιχείων, βιταμινών Β, βιταμίνης Ε και φυτοθρεπτικών συστατικών (φυτοοιστρογόνα, φυτικό οξύ, φαινολικές ενώσεις). Τα τελευταία έχει βρεθεί ότι διαθέτουν αντικαρκινικές ιδιότητες.
Είναι σημαντικό όμως να αναφέρουμε ότι ακριβώς επειδή τα προϊόντα ολικής άλεσης είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, οι οποίες με τη σειρά τους έχουν το μειονέκτημα σε μεγάλες ποσότητες να δεσμεύουν τα ανόργανα στοιχεία (σίδηρος, ασβέστιο κλπ.) και να εμποδίζουν την απορρόφησή τους από τον οργανισμό. Επομένως, αν κάποιος έχει -για παράδειγμα- σιδηροπενική αναιμία (δηλαδή έλλειψη σιδήρου), θα πρέπει να περιορίσει τις φυτικές ίνες, ώστε να μπορεί να απορροφήσει όσο το δυνατόν περισσότερο σίδηρο από τις τροφές του. Σε αυτήν την περίπτωση τα προϊόντα ολικής άλεσης δεν ενδείκνυνται. Tο ίδιο ισχύει και για όσους έχουν οστεοπόρωση ή κάποια άλλη ασθένεια που οφείλεται σε έλλειψη κάποιου ανόργανου στοιχείου.
Η σίκαλη είναι πλούσια σε φυτικές ίνες (περιέχει 4 φορές περισσότερες φυτικές ίνες από το λευκό ψωμί) που βοηθούν στην καλή λειτουργία του εντέρου, στη μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης καθώς και στη διατήρηση σταθερών επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Επίσης περιέχει τη διπλάσια ποσότητα μαγνησίου από το λευκό ψωμί, το οποίο σύμφωνα με έρευνες έχει αντικαταθλιπτική δράση. Τέλος είναι πλούσια σε σίδηρο, ψευδάργυρο, ασβέστιο καθώς και βιταμίνες της ομάδας Β.
Τα πολύσπορο ψωμί παρασκευάζεται από όλα τα δημητριακά (σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη, βρόμη, καλαμπόκι, ρύζι, κεχρί).Είναι εξίσου θρεπτικό με το ψωμί ολικής άλεσης, αλλά ελαφρώς πιο θερμιδογόνο, λόγω των πολλών ειδών καρπού που περιέχει. Δεν παύει όμως να είναι η πιο υγιεινή επιλογή μετά το ολικής άλεσης. Μάλιστα, περιέχει μεγαλύτερη ποικιλία βιταμινών και ιχνοστοιχείων, επειδή παράγεται από διαφορετικά είδη δημητριακών (σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη, βρόμη, καλαμπόκι κλπ.).
Τι να διαλέξω τελικά; Ποια είναι η διατροφικά ορθότερη επιλογή;
Δείτε τον παρακάτω πίνακα.
ΑΝΑ 30ΓΡ (1 ΦΕΤΑ ΨΩΜΊ)
| ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ | ΛΕΥΚΟ ΨΩΜΊ | ΠΟΛΥΣΠΟΡΟ | ΟΛΙΚΗΣ ΑΛΕΣΗΣ | ΣΙΚΑΛΗΣ |
| ΘΕΡΜΙΔΕΣ (kcal) | 70 | 79 | 61 | 68 |
| ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ (γρ) | 14 | 17 | 13 | 13 |
| ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ( γρ) | 2 | 2.9 | 2.3 | 2 |
| ΛΙΠΑΡΑ (γρ) | 1 | 0.4 | 0.3 | 0.7 |
| ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ (γρ) | 0,6 | 1,7 | 0,7 | 2 |
Συνήθως οι διαιτολόγοι προτείνουν και τα τρία παραπάνω είδη λόγω όλων των παραπάνω ιδιοτήτων τους. Επιπρόσθετα σε άτομα που ακολουθούν δίαιτα για απώλεια βάρους, γιατί χάρη στην υψηλή περιεκτικότητα τους σε φυτικές ίνες προκαλούν αίσθημα κορεσμού, με αποτέλεσμα να χορταίνουν εύκολα. Επισημαίνουμε όμως ότι τα προϊόντα ολικής άλεσης, σίκαλης και τα πολύπσορα είναι διατροφικά πιο υγιεινά σε σύγκριση με τα αντίστοιχα λευκά, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι μπορούν να καταναλωθούν ελεύθερα από όλους ( για παράδειγμα σε περιπτώσεις σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, οστεοπόρωση κτλ.). Συμβουλευτείτε το θεράποντα ιατρό σας και το διαιτολόγο σας! Και να θυμάστε η θρεπτική αξία ενός τροφίμου είναι πιο ισχυρή από τη θερμιδική του!
Πηγή: http://www.diatrofi.gr/index.php/food/food/item/1409-%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%8A%CF%8C%CE%BD%CF%84%CE%B1-%CF%83%CE%AF%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%B7%CF%82-%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CE%AC%CE%BB%CE%B5%CF%83%CE%B7%CF%82-%CE%AE-%CF%80%CE%BF%CE%BB%CF%8D%CF%83%CF%80%CE%BF%CF%81%CE%B1
